Czym smarować chleb? Masło i margaryna to najpopularniejsze tłuszcze do smarowania pieczywa. Jedno i drugie ma jednak swoich zwolenników, ale i przeciwników. Co jest zdrowsze i lepsze, masło czy margaryna? Poznaj różnice, które mają niebagatelny wpływ na nasze zdrowie!
Dobre, prawdziwe masło to doskonały dodatek do chrupiącej kromki chleba. Jednak na naszych stołach króluje również alternatywa dla masła – margaryna. Ale czy zdrowa? Czym lepiej smarować pieczywo? Masłem (tłuszczem zwierzęcym) czy margaryną (tłuszczem roślinnym)? Poznaj różnice między jednym a drugim produktem i zobacz, dla kogo będą odpowiednie.
Czy masło jest zdrowe? Właściwości zdrowotne masła
Najważniejszym argumentem, który przemawia za tym, by stosować masło zamiast margaryny, jest fakt, że prawdziwe masło jest produktem całkowicie naturalnym. To tłuszcz jadalny, wytwarzany ze śmietany pochodzącej z mleka krowiego (a czasami z owczego lub koziego), bez żadnej domieszki tłuszczów roślinnych. Mimo iż masło cechuje się wysoką zawartością tłuszczu, to jest ono produktem lekkostrawnym. Zawartego w nim tłuszczu mlecznego nie należy się wystrzegać! To najlepiej przyswajalny rodzaj tłuszczu spożywczego, stanowiący ważny składnik naszej diety. Tłuszcz dostarcza nam energii, pomaga w przyswajaniu składników odżywczych, wspomaga układ odpornościowy, układ nerwowy i pracę wątroby. Masło, oprócz tłuszczu, zawiera także cenne witaminy!
Masło jest na tyle naturalnym produktem, że możesz przygotować je we własnym domu. Potrzebna będzie maszynka do robienia masła i tłusta śmietana dobrej jakości. Zobacz przepis: Jak zrobić domowe masło ze śmietany?
Masło jest na tyle naturalnym produktem, że bez problemu zrobisz je we własnym domu, przy pomocy specjalnego ubijaka do masła.
Jakie cenne witaminy i składniki ma masło?
- Witamina A – pozytywnie wpływa na narząd wzroku, neutralizuje szkodliwe działanie wolnych rodników, przyspiesza regenerację komórek. Szczególnie ważna w dziecięcej diecie, gdzie odpowiada za właściwy przebieg procesu wzrostu.
- Witamina D – polepsza wchłanianie wapnia, dzięki czemu mamy mocne kości. Niezbędna do prawidłowego funkcjonowania narządów wewnętrznych. Polecana w diecie dzieci (potrzebna do właściwego rozwoju kości), dorosłych i sportowców (wspomaga wzrost masy mięśniowej).
- Witamina E – ma właściwości „odmładzające”. Pozytywnie wpływa na stan naszej skóry i opóźnia procesy starzenia.
- Kwas linolowy – nienasycony kwas omega-6. Musi być dostarczany wraz z pożywieniem, ponieważ nasz organizm nie jest w stanie samodzielnie go wytworzyć. Wykazuje działanie antynowotworowe i sprzyja odchudzaniu.
- Makroelementy: fosfor, wapń, magnez, potas, sód.
- Mikroelementy: jod, miedź, żelazo, cynk.
Prawdziwe masło ma jeszcze jedną zaletę, można przygotować z niego masło klarowane, czyli masło oczyszczone, pozyskiwane poprzez wolne podgrzewanie, w czasie którego wszelkie zanieczyszczenia oddzielają się od substancji ciekłej. Delikatny smak i wysoka temperatura dymienia sprawia, że jest szczególnie polecane do smażenia. Zobacz przepis krok po kroku: Jak zrobić masło klarowane w domu?
Masło przechowuj w maselniczce i w lodówce. Możesz przygotować z niego również masło klarowane!
Masło a cholesterol
Masło jest tłuszczem pochodzenia zwierzęcego, dlatego zawiera nasycone kwasy tłuszczowe – spożywane w dużych ilościach, przyczyniają się do podnoszenia poziomu złego cholesterolu we krwi. Samo w sobie również zawiera cholesterol, który może przyczyniać się do rozwoju chorób serca i miażdżycy. Oczywiście, osoby zdrowe nie powinny całkowicie wykluczać cholesterolu z diety – to strukturalny składnik błon komórkowych, bez którego nie mógłby obyć się nasz organizm. Jedynie osoby z podwyższonym poziomem cholesterolu, z chorobami serca i miażdżycą, powinny unikać masła.
Czy margaryna jest zdrowa?
Co to w ogóle jest ta margaryna? To również tłuszcz jadalny, ale w przeciwieństwie do masła, zawiera tłuszcze roślinne (olej rzepakowy, palmowy, sojowy, arachidowy lub inny), utwardzone w procesie technologicznym. W skład margaryny mogą wchodzić również woda lub mleko, a także lecytyna, polepszacze smaku i substancje barwiące. W zależności od składników, wyróżniamy różne rodzaje margaryn:
- margaryna miękka, w kubkach, do smarowania pieczywa,
- margaryna prozdrowotna, wzbogacona o witaminy i dodatkowe składniki wspomagające pracę serca i obniżające poziom cholesterolu we krwi,
- margaryna twarda, w kostce, do pieczenia i smażenia.
Właściwości margaryny (masła roślinnego)
Odpowiedź na pytanie czy margaryna jest zdrowa, czy raczej szkodliwa, nie jest jednoznaczna. Składniki margaryny sprawiają, że ma ona z jednej strony pozytywne, ale z drugiej negatywne właściwości.
- Z jednej strony margaryna zawiera tłuszcze roślinne, które są bezpieczniejsze dla zdrowia niż tłuszcze zwierzęce. Z drugiej zaś, użyte do produkcji tłuszcze roślinne są utwardzane w sztucznym procesie technologicznym. Powstaje produkt wysoko przetworzony – przemysłowo utwardzony tłuszcz roślinny.
- Przy produkcji margaryny, nienasycone kwasy tłuszczowe zawarte w oleju roślinnym, zamieniają się w szkodliwe tłuszcze trans. Dotyczy to szczególnie margaryn twardych, w kostkach. Margaryny miękkie mogą być produkowane w innej technologi, dlatego przy niektórych pojawia się informacja, że nie zawierają one tłuszczów trans.
- Przy zaletach margaryny, można wspomnieć również o wzbogacaniu niektórych produktów witaminami: A, D, E i z grupy B. Należy jednak pamiętać, że dodawane do niej witaminy nie są składnikami naturalnymi, ale syntetycznymi. Z tego też powodu są gorzej przyswajalne, niż te naturalne, zawarte w maśle.
- Margaryna może zawierać także kwasy z grupy omega-3, kwas foliowy oraz sterole roślinne, obniżające poziom cholesterolu we krwi. Znajdziemy tu również jedno- i wielonasycone kwasy tłuszczone, chroniące organizm przed miażdżycą i chorobami serca.
- Skład niektórych margaryn może być naprawdę długi. Oprócz tłuszczu roślinnego, możemy znaleźć tu między innymi sól, cukier, emulgatory, substancje zapachowe i barwiące, a także wcześniej wspomniane syntetyczne witaminy.
- Uważnie przyjrzyj się margarynie odtłuszczonej. Mimo iż kusi niską zawartością tłuszczu, to w jej składzie możesz znaleźć karagen – niezdrowy zagęstnik, nadający produktowi odpowiednią konsystencję.
- To, że margaryna jest trwalsza od masła, to następstwo dodatku substancji konserwujących. Dlatego każdą zaletę margaryny, należy wziąć pod lupę!
Drewniany nóż do masła, przyda się także do smarowania pieczywa margaryną.
Margaryna a cholesterol
Margaryna jest często wybierana ze względów zdrowotnych – jako produkt pochodzenia roślinnego, nie zawiera cholesterolu. To prawda, ale trzeba pamiętać, że niektóre margaryny zawierają tłuszcze trans, które to przyczyniają się do podwyższania poziomu złego cholesterolu we krwi. I w ten sposób koło się zamyka. Tłuszcze trans powstają z nienasyconych kwasów tłuszczowych, podczas produkcji margaryny twardej. Do wytwarzania margaryn miękkich stosowane są inne technologie, które pozwalają uniknąć powstawania szkodliwych tłuszczów trans. Taka informacja powinna być zawarta na opakowaniu margaryny.
Masło a margaryna – wady i zalety
| Zalety | Wady | |
| Masło |
|
|
| Margaryna |
|
|
Masło kontra margaryna – podsumowanie
Co jest zatem zdrowsze, masło czy margaryna? Zarówno pierwszy, jak i drugi produkt ma swoje zalety i wady, a co za tym idzie – swoich zwolenników, ale i przeciwników. Ja wybieram masło, które w przeciwieństwie do margaryny, jest produktem całkowicie naturalnym. Tak naturalnym, że prawdziwe masło możesz zrobić nawet we własnym domu, przy pomocy specjalnej maszynki. Masło jest zdrowe, bo zawiera naturalnie występujące witaminy i inne cenne dla organizmu składniki. Powinno być składnikiem dziecięcej diety, z uwagi na jego lekkostrawność. Co prawda zawiera cholesterol, ale spożywane w rozsądnych ilościach, nie wyrządzi szkody zdrowej osobie. Jedynie osoby z podwyższonym poziomem cholesterolu, z chorobami serca i z miażdżycą powinny unikać masła, ale i margaryny w twardej postaci.
Masło i margaryna wymagają odpowiedniego przechowywania. Margaryna miękka dostępna jest w plastikowych opakowaniach, w których to możesz ją przechowywać w lodówce. Z kolei masło najlepiej przełożyć do maselniczki, wykonanej ze szkła, ceramiki, porcelany lub tworzywa sztucznego. By zachować jego świeżość na dłużej, przechowuj je w lodówce.
