Jak zrobić sok w sokowniku? Instrukcja obsługi krok po kroku

Ciepłe dni zbliżają się wielkimi krokami, a wraz z nimi wiele pysznych, sezonowych owoców i warzyw. Czas wyciągnąć z szafy lub kupić sokowniki i zamknąć smak lata w butelkach. Czy wiesz, jak działa sokownik i jak zrobić domowy sok z malin lub aronii w sokowniku? Mam dla Ciebie kilka rad, dzięki którym Twoje soki owocowe i warzywne będą jeszcze lepsze niż zwykle.

Domowe soki z sokownika to bogactwo witamin, które warto wykorzystać szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Ale o wykorzystaniu sokownika i przygotowaniu w nim zdrowych soków trzeba pomyśleć jeszcze latem, kiedy mamy pod dostatkiem świeżych owoców. Bo to właśnie z owoców najczęściej przyrządzamy soki z sokownika. Choć nic nie stoi na przeszkodzie, by takie soki wyprodukować z warzyw – z buraka czy ze szpinaku. Będą świetnym dodatkiem do zup i sosów. Obsługa sokownika i produkcja soków nie jest wcale wiedzą tajemną. Wystarczy poznać podstawowe reguły i zacząć przygotowywać zdrowe, smaczne, domowe soki owocowe. Jakie owoce będą najlepsze na sok i jak je przygotować do sokownika? Ile cukru dodać do owoców w sokowniku i jak długo robić sok? Zapraszam na instrukcję obsługi sokownika – krok po kroku.

Sokownik ciśnieniowy – budowa urządzenia

Sokownik parowy z kranikiem do owoców i warzyw staje się coraz bardziej popularny w polskich gospodarstwach domowych. Zainteresowanie naczyniem to znak rosnącej świadomości konsumentów i pragnienia życia w zdrowszy sposób. Zarówno sokownik ze stali nierdzewnej, jak i ten aluminiowy pozwalają cieszyć się bowiem naturalnym smakiem soków – nie tyko w trakcie sezonu, ale przede wszystkim pomagają sporządzić sok, który nada się do zaprawienia. Umieszczone w sokowniku owoce wytwarzają sok pod wpływem działania pary wodnej, jest to więc całkowicie naturalny proces. Nie wymagają dodawania żadnych konserwantów i sztucznych substancji.

Sokownik jest bardzo prosty w obsłudze, składa się z trzech garnków, pokrywki i wężyka z zaciskiem. Po napełnieniu odpowiednich zbiorników owocami i wodą, wystarczy nałożyć pokrywkę na ostatni z garnków i ustawić sokownik na kuchence, by woda zawrzała i zaczęła parować. Jeśli korzystasz z tradycyjnej kuchenki gazowej, zwróć uwagę, by płomień palnika nie wychodził poza krawędzie sokownika.

Na sokownik parowy składa się kilka elementów:

• zbiornik, do którego wlewa się wodę –  zazwyczaj napełniam zbiornik wodą do 1/3 jego wysokości, pod wpływem parującej wody owoce (wrzucone do specjalnego garnka) zaczynają puszczać soki,
• garnek, do którego zbiera się sok – wyposażony w rurkę, która odprowadza sok do podstawionego zbiornika,
• garnek na świeże owoce i warzywa – zbiornik, do którego wkładasz wybrane przez siebie składniki i ustawiasz na pozostałych dwóch garnkach. Na jego dnie znajduje się sitko, które pozwala na skraplanie się soku do drugiego garnka z wężykiem. Garnek ten nakrywa się żaroodporną pokrywką.
  

Sokownik – jaki kupić i na co zwrócić uwagę?

Na rynku dostępnych jest kilka pojemności oraz rodzajów sokowników. Jaki sokownik kupić? Taki o pojemności 5l czy 8 l? Wykonany ze stali nierdzewnej czy z aluminium? Zanim zdecydujesz się na konkretny model, weź pod uwagę kilka kwestii. Ponadto, musisz zdecydować, jaka pojemność będzie zadowalająca. Jeśli sam posiadasz dużo drzew owocowych lub masz do nich dostęp, to z pewnością będziesz zaprawiać sporo soków – wtedy warto zainwestować w większą pojemność naczynia.

Materiał wykonania sokownika decyduje o jego właściwościach – czy jest wytrzymały, odporny na uszkodzenia i działanie wysokiej temperatury, czy nie będzie rdzewień i czy szybko się nagrzewa… Na rynku dostępne są sokowniki wykonane ze stali nierdzewnej oraz z aluminium. Te wykonane ze stali są znacznie bardziej wytrzymałe, a w dodatku odporne na korozję. Są też bezpieczne w kontakcie z żywnością, a jedynym przeciwwskazaniem do ich użytkowania jest alergia na nikiel, który zawierają. Z kolei garnki aluminiowe są lżejsze, łatwiejsze w przenoszeniu, szybciej się nagrzewają, ale jeśli aluminium jest słabo anodowane, nie będą odporne na działanie kwasów zawartych w pożywieniu. A w owocach przecież mamy tego sporo! Z tego też względu, polecam solidne sokowniki wykonane z bezpiecznej stali nierdzewnej. Na pewno na długo posłużą w Twojej kuchni.

Zobacz produkt: Sokownik stalowy z wężykiem

Które urządzenie będzie lepsze? Sokownik 5 l czy 8 l? Pojemność sokownika to kolejna kwestia, na którą musisz zwrócić uwagę przy zakupie naczynia. Najpopularniejsze pojemności sokowników mieszczą się w przedziale 5 l  – 8 l. Pojemność to już kwestia indywidualna – sam musisz zdecydować, co będzie dla Ciebie korzystniejsze. Jeśli masz dostęp do wielu drzew owocowych i wiesz, że czeka Cię zaprawienie sporej ilości soków, wybierz naczynie pojemniejsze. Pamiętaj jednak, że taki sokownik zajmie więcej miejsca na kuchence i w kuchennej szafce niż ten o pojemności 5 l. Ale… Jak już się brać za produkcję domowych soków to pełną parą! I to dosłownie!

Jeśli jesteś posiadaczem tradycyjnej kuchenki gazowej, zapewne nie masz żadnych problemów z wyborem naczyń. Ale jeśli posiadasz nowoczesną płytę indukcyjną, przy zakupie różnych garnków i patelni najpewniej zaczynają się schody… Nie każdy naczynie jest bowiem dostosowane do działania na indukcji. Warunek? Dno naczynia musi być wykonane z materiału ferromagnetyczne, wykrywalnego przez pole indukcyjne. Dobra wiadomość jest taka, że większość obecnie produkowanych naczyń jest dostosowanych do użytkowania na kuchence indukcyjnej. Podobnie w przypadku sokowników, większość z nich sprawdzi się zarówno na kuchence gazowej, jak i elektrycznej oraz indukcyjnej. Warto jednak za każdym razem sprawdzać takie informacje. Jak? Jeśli kupujesz sokownik online, to na stronie sklepu internetowego, na karcie produktu powinna znaleźć się informacja o możliwości użytkowania naczynia na danej kuchence. Z kolei jeśli kupujesz sokownik w sklepie stacjonarnym, producent powinien zawrzeć taką informację lub symbol indukcji na opakowaniu.

O ile niemal każdy sokownik ze stali nierdzewnej nadaje się do użytku zarówno na kuchence gazowej, jak i na indukcji, o tyle, nie każdy z nich nadaje się do mycia w zmywarce. Możliwość włożenia zabrudzonego naczynia do zmywarki to z pewnością duże ułatwienie – szczególnie dla tych, którzy codziennie muszą zmagać się z pokaźną górą naczyń do zmywania. Jeśli myjesz naczynia ręcznie, nie musisz skupiać się na takiej właściwości garnków. Ale jeśli zależy Ci na możliwości czyszczenia sokownika w zmywarce, zwróć uwagę, czy producent dopuszcza mycie mechaniczne. Jeśli nie, nie wkładaj garnków do zmywarki – wysoka temperatura i detergenty mogłyby uszkodzić materiał.

Na co zwrócić jeszcze uwagę przy kupnie sokownika? Sprawdź, czy sokownik posiada grube dno, takie złożone z kilku warstw. Urządzenia, które posiadają termiczne dno warstwowe dłużej utrzymują ciepło i są produktami energooszczędnymi. Oczywiście jeśli dany sokownik takiego dna nie posiada lub nie możesz znaleźć na ten temat informacji od producenta, nie musisz rezygnować z wybranego produktu. Warstwowe dno to atrakcyjny dodatek, ale nie element obowiązkowy.

Uchwyty i pokrywka sokownika to elementy, o których często zapominamy, a nie powinniśmy! Pokrywka powinna być wykonana z żaroodpornego szkła, które będzie odporne na działanie wysokich temperatur. Powinna mieć też odpowietrznik, odprowadzający nadmiar pary wodnej. Dzięki temu, że jest przezroczysta możesz kontrolować proces gotowania, bez jej zbędnego unoszenia. Sokownik powinien mieć nitowane uchwyty, które nie nagrzewają się i nie wyślizgują się z rąk.

Jak zrobić sok z sokownika, czyli jakie owoce do sokownika?

Każdy, kto przygotowuje soki w sokowniku, ma swoje sprawdzone przepisy i proporcje. Najważniejszą zasadą, o której trzeba pamiętać, jest to, że wydajność owoców i warzyw jest zależna od stopnia ich dojrzałości. Produkcja soku z dopiero co dojrzewających owoców nie będzie zatem ekonomiczna. Takiego soku będzie zdecydowanie mniej, a w dodatku będzie on zdecydowanie mniej aromatyczny. Do przygotowania domowego soku w sokowniku wybieraj zatem dojrzałe, miękkie owoce.

Najczęściej robimy soki z następujących owoców:

Przygotowanie owoców na sok w sokowniku

Zanim wrzucisz wybrane owoce do sokownika, musisz je odpowiednio przygotować. Jak przygotować owoce na sok w sokowniku? Kolejne kroki to nic trudnego, ale pamiętaj, by niczego nie pominąć!

1. Opłucz owoce w zimnej wodzie i odcedź je na durszlaku.
2. Usuń szypułki, ogonki i odkrój ewentualne przygniecione fragmenty. Ale gdy owoc zaczyna pleśnieć, nie odkrajaj jedynie nadgnitej części, tylko wyrzuć cały owoc.
3. Za pomocą ręcznej drylownicy usuń gniazda nasienne z jabłek i gruszek. Drylownica pomoże Ci też usunąć pestki ze śliwek. Jeśli przygotowujesz sok z wiśni w sokowniku, nie ma potrzeby ich drylowania – umyte owoce wrzucasz po prostu do garnka.
4. Większe owoce, takie jak jabłka czy gruszki pokrój na mniejsze kawałki. Drobne (truskawki, wiśnie, jagody, jeżyny, maliny) wrzuć w całości.

Jak przyrządzić sok w sokowniku? Instrukcja

Przygotowanie domowego soku w sokowniku nie jest wcale trudnym zadaniem. Trzeba jednak pamiętać o kilku krokach, które zapewniają powodzenie całego procesu. Po umyciu, wydrylowaniu i ewentualnym pokrojeniu owoców, czas, by przygotować domowy sok owocowy. Zaczynamy!

Sokownik składa się z trzech garnków – na owoce, na sok i na wodę.

1. Ustaw sokownik, a dokładniej garnek na wodę, na kuchence.
2. Najniższą partię sokownika napełnij wodą (do 1/3 wysokości garnka) i nałóż na niego garnek do zbierania soku oraz zbiornik na owoce.
3. Do naczynia, które znajduje się najwyżej, wsyp przygotowane wcześniej owoce.
4. Zasyp owoce cukrem, ilość cukru uzależniona jest od wybranego rodzaju owoców.
5. Nałóż szklaną pokrywkę na sokownik i zaciśnij klamerkę wężyka.
6. Włącz kuchenkę i doprowadź wodę do wrzenia.
7. Po kilkunastu minutach owoce zmiękną i zaczną wydzielać sok – czas potrzebny owocom do wydzielenia soku zależy od ich dojrzałości oraz twardości.
8. Gdy sok zacznie spływać do niższego garnka, otwórz zacisk wężyka i zlewaj napój do większego pojemnika z dziobkiem lub od razu do czystych, wyparzonych butelek czy słoików.
9. Słoiki lub butelki napełnione domowym sokiem pasteryzuj w specjalnym garnku do gotowania słoików lub wypraż w piekarniku. Pasteryzuj ok. 20-30 minut, w zależności od wielkości słoików.
10. Z pozostałych w górnym garnku owoców możesz przygotować dżem.

Sok owocowy z sokownika –  ile cukru?

Ile dodać cukru do soku owocowego z sokownika? Najczęściej cukier dodajemy bezpośrednio do garnka z nasypanymi owocami, jeszcze przed wyciśnięciem z nich całego soku. Niektórzy jednak czekają, aż sok spłynie do podstawionego naczynia i dopiero wtedy słodzą zlany napój. Częściej praktykowana jest ta pierwsza metoda.

Najogólniejsza zasada mówi o tym, że na 1 kg owoców słodkich powinno przypadać ok. 100-150 g cukru, a na taką samą ilość owoców kwaśnych – 200-250 g cukru. Proporcje zależeć będą także od indywidualnych preferencji i stopnia słodkości danej partii owoców. Jeżeli chcesz przygotować sok nie do bezpośredniego picia, ale późniejszego rozcieńczania, zwiększ przewidywaną dawkę cukru.

Czas gotowania soku z dzikiej róży, agrestu i innych owoców z sokownika

Kluczowym elementem domowej produkcji soków z sokownika jest właściwy czas odparowywania. Przeważnie mieści się on w przedziale od 30 do 60 minut. Drobniejszym owocom, takim jak jeżyny, jagody, truskawki czy maliny, wystarczy dolna granica, z kolei owoce twardsze i większe, jak np. jabłka czy gruszki, wymagać będą godziny odparowywania. Nie bez znaczenia pozostaje też pojemność Twojego sokownika i porcja wsypanych do garnka owoców czy warzyw. Im więcej składników, tym dłuższy czas powstawania soku. Otrzymany w ten sposób sok przelewaj do większego naczynia z dziobkiem, który ułatwi rozlewanie napoju do właściwych naczyń na przetwory. Możesz również bezpośrednio zlewać sok do wyparzonych butelek lub słoików, które warto opisać za pomocą ozdobnych etykiet na przetwory, wpisując rodzaj soku i datę jego produkcji.

Sokownik stalowy – robimy soki warzywne

W sokowniku możesz przygotować nie tylko soki owocowe, ale również soki warzywne! Soki otrzymane w sokowniku ze świeżych warzyw cieszą się nieco mniejszą popularnością, mają jednak bardzo duże walory zdrowotne. Nadają się nie tylko do bezpośredniego picia, ale znakomicie sprawdzą się także jako smaczny dodatek do rozmaitych zup czy sosów.

Większość warzyw wymaga odparowywania przez około godzinę, wyjątkiem są warzywa bardziej wodniste, takie jak szpinak czy pomidory (w tym przypadku wystarczy 45 minut). Warzywa przed włożeniem do sokownika dokładnie umyj, obierz (tu wyjątkiem pozostają buraki) i pokrój. Doskonale smakują także soki warzywne z dodatkiem niektórych ziół (np. pietruszki czy lubczyku).

Do czego jeszcze wykorzystać sokownik?

Sokownik okaże się idealny przede wszystkich do przygotowywania świeżego soku z różnych owoców – z winogron, śliwki, pigwy, jabłek, czarnego bzu, malin i gruszek… Co do tego nie ma żadnych wątpliwości. Ale garnek sokownik sprawdzi się również jako naczynie do gotowania na parze. Jak? Wystarczy wykorzystać do tego zbiornik na wodę oraz garnek, do którego wkładamy owoce. Zbiornik na owoce wyposażony jest w sito, które umożliwia przygotowywanie jedzenia na parze. Parująca woda przenika do składników, nie wypłukując z nich cennych wartości odżywczych, co ma miejsce podczas tradycyjnego gotowania warzyw i owoców w wodzie. Sokownik pozwala na przygotowania zdrowych, domowych przetworów, które poddane pasteryzacji, przetrwają całą zimę w naszej piwnicy lub spiżarce.

Dziurkowane dno jednego z garnków sokownika pozwala wykorzystać naczynie do gotowania posiłków na parze.

Sokownik – zastosowanie:

W czym przechowywać sok z sokownika?

Już wcześniej wspominałam, że gotowy sok z sokownika najlepiej przechowywać w czystych, wyparzonych butelkach do soków lub w słoikach na przetwory. Przyjrzyjmy się bliżej tym naczyniom!

Butelki na soki wykonane są ze szkła i różnią się pojemnością. Różnią się także zamknięciem, które zapewnia szczelność butelce. Mogą być to:

Butelka szklana z metalową zakrętką typu twist.

Butelka szklana na sok z plastikowym, wciskanym korkiem.

Szklana butelka na sok i nalewki z korkiem z naturalnego korka.

Butelka na sok typu weck.

Zobacz produkty: Butelki na soki

Słoiki na przetwory:

Każdą napełnioną sokiem butelkę czy słoik należy poddać procesowi pasteryzacji – w garnku z gorącą wodą lub w piekarniku. Z tego też powodu, naczynia na soki muszą być wykonane z odpornego na wysokie temperatury szkła. Po ostudzeniu, na butelki i słoiki naklej etykietę, pisząc na niej informację o rodzaju soku i dacie jego domowej produkcji.

Wiesz już, jak używać sokownika, więc do dzieła! Jestem bardzo ciekawa, jakie soki z sokownika lubicie najbardziej. Czekam na Wasze sprawdzone przepisy 🙂