Nie da się zapomnieć smaku i zapachu domowego chleba, wypieczonego we własnej kuchni. Pieczenie chleba na zakwasie lub na drożdżach we własnym domu wcale nie jest takie skomplikowane, a my możemy cieszyć się prawdziwie swojskim i chrupiącym pieczywem każdego ranka. Jak w prosty sposób upiec chleb razowy w piekarniku i jak zabrać się za wypiek pszennego chleba na drożdżach?
Świeżo upieczony chleb to jeden z tych zapachów, które wypełniają cały dom, tworząc poczucie ciepła i swojskości. Nie ma nic lepszego niż kromka domowego, chrupiącego pieczywa posmarowana prawdziwym masłem. Uwielbiam takie śniadania! Dodatek własnej roboty konfitury lub świeżych warzyw sprawia, że naprawdę mogę poczuć się jak w niebie. Pieczenie chleba w domu ma w sobie coś z rytuału i wcale nie jest tak skomplikowane, jak mogłoby się wydawać. Gdy przygotowuję chleb w zaciszu własnej kuchni wiem, że mogę liczyć na najlepszej jakości składniki i doskonały smak, którego nie da się z niczym porównać!
W czym i jak upiec chleb, czyli niezbędne akcesoria do wypieku pieczywa
Jednym ze sposobów na domowy wypiek chleba jest wykorzystanie maszynki do chleba lub też specjalnego wypiekacza. Maszyna do pieczenia chleba składa się z pojemnika z mieszadłem oraz grzałki. Jest sterowana elektronicznie, a każde urządzenie może różnić się wielkością, mieszadłami, mocą oraz liczbą możliwych programów. Najbardziej tradycyjne i popularne jest jednak pieczenie chleba w formie. I właśnie tym sposobem wypiekam swojski chlebek. To nie tylko tańsze rozwiązanie, ale i prawdziwie domowe. Wypiek aromatycznego chleba domowym sposobem wymaga zatem odpowiednich akcesoriów:
- Forma do chleba, która nie będzie reagowała z odczynem zakwasu chlebowego. Nie sięgaj więc po keksówki wykonane z blachy ocynowanej. Lepiej wybrać formy ze stali węglowej, naczynia szklane, ceramiczne, gliniane lub też nowoczesne formy silikonowe do pieczenia chleba. Mogą przybierać kształt prostokątny, okrągły, a nawet kształt serca!
- Waga kuchenna – potrzebna do precyzyjnego odmierzania składników. Najlepsza taka z kuchenną misą, w której bez problemu umieścimy sypkie składniki.
- Miarki kuchenne – w formie dzbanuszków dokładnymi podziałkami (do odmierzania płynnych produktów) lub łyżeczek o określonych pojemnościach (idealne do soli i cukru).
- Koszyk do wyrastania chleba – ciasto na chleb potrzebuje czasu, a najlepiej wyrasta w specjalnym koszyku o okrągłym lub podłużnym kształcie. Tymczasowym rozwiązaniem może być również durszlak oraz kamionkowa misa – makutra.
Pieczenie chleba na zakwasie a wypiek chleba na drożdżach
Tradycyjny chleb to taki robiony na zakwasie, ale pieczywo można wypiekać również na drożdżach. Nawet w piekarniach coraz częściej spotykam pieczywo z dodatkiem drożdży, a to dlatego, że jest to dużo szybszy proces – ciasto wyrasta już w ciągu 2-3 godzin i jest gotowe do wypiekania. Z kolei pieczenie chleba na zakwasie wymaga nieco więcej czasu i uprzedniego przygotowania zakwasu. Taki wypiek musimy planować z 4-dniowym wyprzedzeniem, by zakwas dojrzał. Mimo trochę większego zachodu, zapewniam, że warto! A to dlatego, że chlebek robiony na zakwasie jest zdrowszy – najczęściej wykorzystuje się do jego wypieku mąkę żytnią, a do drożdżowego – mąkę pszenną. O właściwościach danej mąki i o tym, którą najlepiej wybrać przeczytasz więcej w artykule: Rodzaje i typy mąki oraz ich zastosowanie. Sam zakwas posiada dobroczynne właściwości. Zawarte w nim bakterie kwasu mlekowego to bakterie probiotyczne, które wpływają na lepszą odporność naszego organizmu i usprawniają pracę jelit.
Jak upiec chleb żytni na zakwasie i bez drożdży we własnym domu?
Wypiek chleba na zakwasie nie jest wcale trudny, ale wymaga odrobiny cierpliwości. Efekt końcowy zdecydowanie jest jednak tego wart – chrupiąca skórka i miękkie wnętrze, a także zachwycający aromat. Do przygotowania zakwasu wykorzystuję jedynie dwa składniki – mąkę oraz wodę (i dodatkowo trzeci składnik – czas ?). Najlepsza do tego będzie mąka żytnia oraz woda niechlorowana (mineralna lub przegotowana).
- zakwasu żytniego (500g)
- mąki żytniej (500g)
- letniej wody (200 ml)
- soli (15 g)
Wszystkie składniki mieszam najpierw drewnianą łyżką, a później zaczynam wyrabiać ręcznie. Uwaga! Na początku dodaję tylko połowę potrzebnej ilości wody, a resztę dolewam stopniowo do masy. W przeciwieństwie do chleba pszennego, nie trzeba wyrabiać masy zbyt długo. Nie przejmuj się, gdy ciasto będzie bardzo klejące – taki już jego urok. Dokładnie wymieszaną masę odstawiam na 20 minut, a później znowu ją wyrabiam. Przekładam ciasto do specjalnej formy do chleba, która może być wykonana z blachy, silikonu, ceramiki, a nawet gliny. Ciasto nie może wypełniać całej foremki, ponieważ potrzebuje trochę miejsca do wyrośnięcia. W zależności od wybranej formy, nasz bochenek przybierze kształt prostokątny, owalny lub okrągły. Wstawiam formę z uformowanym bochenkiem do lekko nagrzanego piekarnika (tak poniżej 50°C), by ciasto ładnie wyrosło. Czekam, aż pieczywo podwoi swoją wielkość (co przy młodym zakwasie może potrwać aż 5 godzin!). Aby chlebek nie wysechł w czasie wyrastania, nakrywam foremkę folią spożywczą.
Ile czasu piec chleb na zakwasie w piekarniku?
Gdy ciasto chlebowe już ładnie wyrośnie, wyjmuję je z piekarnika i rozgrzewam piec do 220-230°C. Ponownie wstawiam foremkę do piekarnika i zaczynam wielki wypiek chleba żytniego w domu! Chleb na zakwasie piekę przez około godzinę, ale w 3 fazach. Zaczynam piec w 220°C, a po 10 minutach obniżam temperaturę pieczenia do 200°C. Po upływie kolejnych 10 minut – do 180°C. W tej temperaturze piekę chleb przez ok. 30-40 minut. Przepiękny zapach świeżego pieczywa zaczyna unosić się w całym domu! Upieczony chleb wyjmuję z piekarnika i przekładam na kratkę do studzenia ciasta. Nakrywam ściereczką i czekam, aż wystygnie. Nigdy nie mogę doczekać się spróbowania pierwszej kromki.
Jak upiec chleb pszenny na drożdżach, bez zakwasu?
Wypiek chleba domowego na drożdżach nie wymaga użycia zakwasu, a co za tym idzie, jest zdecydowanie szybszym sposobem na domowe pieczywo. Jeśli nie mamy ochoty bawić się w domowe zakwasy (choć warto), to wykorzystajmy do wypieku drożdże – świeże lub sypkie. Taką metodą najlepiej przygotować delikatny chleb pszenny. Zamiast mąki żytniej, wykorzystuję mąkę pszenną oraz następujące składniki:
- drożdże suche (14g)
- mąka pszenna (500g)
- letnia woda (200 ml)
- cukier (10 g)
- sól (10g)
Najpierw wsypuję suche drożdże do letniej (nie gorącej!) wody, a po wymieszaniu odstawiam na bok na kilka minut. Mieszam mąkę pszenną z cukrem oraz solą i dodaję do składników wodę z drożdżami. Masę najlepiej jest mieszać w dużej misce, przy pomocy łyżki, aż do uzyskania zwartej konsystencji. Miskę z wyrobionym ciastem przykrywam bawełnianą ściereczką i odstawiam w ciepłe miejsce na pół godziny, by mogło ładnie wyrosnąć. Po upływie tego czasu, delikatnie mieszam masę i przekładam ją do natłuszczonej keksówki (warto oprószyć foremkę również bułką tartą). Zanim wstawię formę z chlebkiem do piekarnika, musi jeszcze trochę wyrosnąć w ciepłym miejscu. Nagrzewam piekarnik do 200 °C i piekę chlebek przez około godzinę.
Również i w tym przypadku, lepiej poczekać, aż pieczywo całkowicie ostygnie, zanim zabierzemy się za krojenie i jedzenie! ?Wypieczony chlebek pszenny lub żytni można przechowywać w chlebaku, ale ja często wykorzystuję również worek na chleb, wykonany z bawełny, który stwarza optymalne warunki dla pieczywa i chroni je przed wysychaniem.
Pieczenie chleba na zakwasie lub na drożdżach w piekarniku nie jest wcale takim trudnym zadaniem. Potrzebny jest jednak czas, bo chleb musi dobrze wyrosnąć! ? Nie ma tu miejsca na pośpiech. Jest za to miejsce na cierpliwość i piękne aromaty oraz cudowne smaki!
