Gliniany garnek rzymski to wyjątkowe naczynie, pozwalające przygotować soczyste i aromatyczne potrawy, które zachowują swoje wartości odżywcze. Co i w jaki sposób gotować w garnku rzymskim, by było smacznie i zdrowo? I jak prawidłowo wyczyścić i przechowywać garnek rzymski, by służył przez lata? Sprawdź nasze wskazówki!
Garnek rzymski – co to właściwie jest?
Garnki rzymskie to gliniane naczynia przeznaczone do pieczenia różnego typu potraw. Wykonane ze specjalnej, wypalonej gliny posiadają porowate ścianki, które łatwo chłoną płyny. Ten prastary sposób przygotowania potraw pozwala zachować wyjątkowy smak i niepowtarzalny aromat dań. Co ciekawe, garnek rzymski pozwala upiec dania (szczególnie mięsne) bez dodatku tłuszczu, dlatego będzie doskonałym rozwiązaniem dla zwolenników lekkostrawnej kuchni. Przygotowywane produkty apetycznie duszą się we własnym sosie, mięsa stają się przyjemnie soczyste, a warzywa nie tracą koloru. Odpowiednio przyrządzane dania nie wysychają i nie przypalają się podczas pieczenia. Dodatkowo, produkty zachowują wartości odżywcze i zawarte w nich witaminy! Gotowanie w garnku rzymskim jest nie tylko smaczne, ale i zdrowe!
Garnek rzymski wykonany z naturalnej gliny sprawia, że potrawy są soczyste i aromatyczne, a jednocześnie zachowują wartości odżywcze.
Jakie produkty i w jaki sposób piec w garnkach rzymskich? – Instrukcja użytkowania
By jak najlepiej wykorzystać zalety garnków rzymskich, należy pamiętać o kilku zasadach prawidłowego użytkowania glinianych naczyń. Ważne jest zarówno pierwsze użycie garnka, jak i każde kolejne. Nie można zapomnieć o jego właściwej pielęgnacji, by naczynie mogło nam służyć przez lata!
1. Garnek rzymski i jego pierwsze użycie
Przed pierwszym użyciem dokładnie umyj garnek pod gorącą, bieżącą wodą. Nie używaj żadnych detergentów, by nie wchłonęły się w ścianki naczynia. Sama woda w zupełności wystarczy. Zanurz naczynie wraz z przykrywką w wodzie na minimum 30 minut.
2. Jak moczyć garnek rzymski przed kolejnym użyciem?
Przed każdym następnym użytkowaniem garnka rzymskiego również należy namoczyć naczynie. Możesz zanurzyć garnek w wodzie, najlepiej na 30 minut, lub nalać wodę do środka garnka oraz odwróconej pokrywki. Dzięki temu gliniane ścianki nasiąkną wodą, która podczas pieczenia odparowuje do przygotowywanego dania, zapewniając mu soczystość. Wilgoć w ściankach garnka dodatkowo zabezpiecza go przed pękaniem. Przed pieczeniem dań wymagających dłuższej obróbki (twarde mięsa, gęś) możesz wydłużyć czas moczenia garnka do 2 godzin.
Gliniana brytfanna z glazurowanym wnętrzem.
3. Prawidłowe pieczenie w garnku rzymskim
Odpowiednio namoczony i napełniony składnikami garnek rzymski wstawiaj zawsze do zimnego piekarnika! Dopiero po umieszczeniu naczynia w środku, możesz zacząć je stopniowo podgrzewać. Garnek nie może być wystawiony na gwałtowne zmiany temperatur, dlatego zimne naczynie wstawiaj do chłodnego piekarnika.
Jeśli pieczesz danie na łonie natury (w specjalnych piecach chlebowych), ustaw gliniany garnek obok ognia, by najpierw się ogrzał. Jeżeli natomiast gotujesz na kuchence gazowej, postaw naczynie na metalowej podstawce i stopniowo rozpalaj gaz. Garnek rzymski nie może mieć kontaktu z otwartym ogniem! Nie należy używać go również na płytach grzewczych
4. Garnek rzymski i temperatura pieczenia
W przypadku przygotowywania potrawy w glinianych naczyniach, nie ma określonej maksymalnej temperatury pieczenia, ponieważ garnki rzymskie wypala się w temp. powyżej 1000°C! Jednak, by zachować wartości i odpowiedni smak przygotowywanych potraw, zaleca się pieczenie w temperaturze 180-230°C, a w piekarniku z termoobiegiem w maksymalnie 200°C.
5. Podlewanie dania w garnku rzymskim
Jeśli w czasie pieczenia musisz podlać potrawę wodą, zawsze używaj gorącej! Zimna woda mogłaby doprowadzić do pęknięcia naczynia na skutek szoku termicznego.
6. Bezpieczne gotowanie w garnku rzymskim
Przy użytkowaniu garnka, należy pamiętać o zachowaniu bezpieczeństwa. Po wyjęciu naczynia z rozgrzanego piekarnika ustaw je na drewnianej desce lub ściereczce, by nie miało bezpośredniego kontaktu z blatem kuchennym.
7. Garnek rzymski – czyszczenie
Poczekaj aż gliniane naczynie ostygnie i dopiero wtedy zabierz się za jego czyszczenie. Jak prawidłowo umyć garnek rzymski? Najlepiej przy użyciu ciepłej wody i szczoteczki. Uprzednio namocz naczynie i dopiero po tym zabierz się za jego szorowanie. Jeśli do ścianek naczynia przywarły resztki potrawy, moczenie powinno być dłuższe. Do mycia nie używaj detergentów, nawet tych najłagodniejszych. W wyjątkowej sytuacji, jeżeli zabrudzenie jest bardzo trudne do usunięcia, możesz dodać parę kropel płynu do zmywania (tylko nie ziarnistego). Po użyciu detergentu niezbędne będzie długie moczenie garnka w czystej, ciepłej wodzie i obfite opłukanie w celu pozbycia się resztek. Po wyczyszczeniu naczynia pozostaw je do swobodnego wyschnięcia.
8. Przechowywanie glinianego garnka
Wyczyszczony garnek rzymski musisz odpowiednio przechowywać – w otwartym i przewiewnym miejscu. Nie chowaj naczynia do zamykanej szafki, by nie doprowadzić do powstania pleśni na ścianach naczynia.
Jak wzorowo używać garnek rzymski? Cenne wskazówki:
- W początkowym okresie użytkowania naczynia glinianego możesz wysmarować jego wnętrze niewielką ilością tłuszczu (oliwą z oliwek, olejem roślinnym, masłem lub smalcem). Glina z czasem będzie się wypalać i nie będzie potrzeby używania tłuszczu.
- Kolejne pieczenie mięs nie wymaga dodawania tłuszczu, ponieważ ten zawarty w mięsie wytopi się pod wpływem temperatury. Jednak przy wypieku chleba i ciast, warto pozostać przy smarowaniu ścianek odrobiną tłuszczu, nawet przy kolejnym użytkowaniu.
- Wyróżniamy garnki rzymskie ze szkliwionym i nieszkliwionym środkiem. Szczególnie przy tych nieglazurowanych możesz wspomagać się tłuszczem, którym wysmarujesz ścianki naczynia.
- By oczyścić i otworzyć pory glinianego garnka, po około 100 użyciach, napełnij naczynie wodą i zagotuj ją w piekarniku. Trzymaj wypełnione wrzątkiem naczynie przez ok. 30 minut w rozgrzanym piekarniku, po czym wylej z niego wodę.
- Po każdym myciu garnka możesz go podsuszyć w piekarniku z włączonym termoobiegiem. Dzięki temu zapobiegniesz tworzeniu się pleśni na wilgotnych ściankach. Wstaw zimne naczynie do zimnego piekarnika, rozgrzej go do 150°C, wyłącz i pozostaw w nim naczynie do momentu, aż ostygnie.
- Naczynia gliniane przeznaczone do pieczenia różnego typu z biegiem czasu (po wielu użyciach i myciu) zmieniają swój kolor – ciemnieją lub jaśnieją. Jest to całkowicie naturalny proces, który nie uszkadza garnka i nie wpływa na jego użytkowanie.
- W przypadku garnków glazurowanych, na powierzchni mogą pojawić się małe pęknięcia, które są naturalnym skutkiem wypiekania i nie mają wpływu na jakość garnka.
Potrawy z garnka rzymskiego, czyli co najlepiej gotować w glinianym naczyniu?
- Chleb z garnka rzymskiego – jedna z najchętniej wypiekanych w tym naczyniu „potraw”. Garnek rzymski do chleba sprawia, że pieczywo ma nieporównywalne lepszy smak i aromat niż te z blaszanej formy. Cyrkulacja pary wodnej stwarza podobne warunki do tradycyjnego pieca chlebowego. W glinianym garnku wypieczesz różne rodzaje chleba, ale pamiętaj o wysmarowaniu ścianek tłuszczem i obsypaniu ich otrębami, by ciasto nie przywarło do naczynia. W przypadku pieczenia chleba i ciast jest to czynność niezbędna. Ścianki powinny być szczególnie dobrze natłuszczone przy wypiekaniu chleba żytniego. Nie zapomnij również o wysmarowaniu pokrywki, by wyrośnięty chleb nie przywarł i do niej.
Garnki rzymskie do pieczenia chleba mogą przybierać okrągłe lub bardziej podłużne kształty.
- Ciasta z glinianego gara – naczynie pozwoli wypiec słodkie, drożdżowe ciasta z dodatkiem owoców i bakalii – odpowiednio puszyste i wilgotne. Warto jednak przeznaczyć osobny garnek do słodkich wypieków, a inny do potraw wytrawnych. Glina łatwo wchłania różne aromaty, a w tym intensywny zapach czosnku i cebuli, który może przeniknąć do ciasta.
- Twarde mięsa, czyli schab, karkówka, glonka, wołowina w garnku rzymskim – gliniany garnek warto wykorzystać do pieczenia twardych i zwartych mięs, które staną się przyjemnie miękkie i soczyste. Przy pieczeniu mięs nie musisz używać tłuszczu, ponieważ ten zawarty w mięsie wytopi się w czasie gotowania i pozostanie na dnie garnka.
- Delikatne mięsa, czyli kurczak, kaczka, indyk, królik, jagnięcina w garnku rzymskim – same lub faszerowane warzywami i ziołami. Tu również nie musisz dodawać tłuszczu.
- Ryba w garnku rzymskim – zarówno tłusta, jak i chuda. Z ryb tłustych ładnie wytopi się tłuszcz, a chude nie wysuszą się, ale dzięki parze wodnej staną się soczyste. Zachowają swoje wartości odżywcze i smak.
- Dania jednogarnkowe – bigos, gulasz, zapiekanka makaronowa czy risotto przygotowane w garnku rzymskim stają się wyjątkowo aromatyczne! Długie gotowanie sprawia, że aromaty poszczególnych składników wspaniale się przenikają.
- Inne potrawy – możesz zdecydować się na ziemniaki w mundurkach, zapiekane warzywa, a nawet owoce, grzyby oraz gołąbki w garnku rzymskim. Możliwości jest naprawdę wiele!
