Czas zadbać o to, by nasze posiłki były jak najbardziej wartościowe! Ale jak zdrowo się odżywiać? Odpowiedź jest prosta: trzeba wiedzieć jak zdrowo gotować. Pomogą nam w tym parowary i szybkowary, patelnie grillowe i woki, a także garnki rzymskie. Co kryje się pod tymi nazwami i jak zrobić zdrowy, a przy okazji dietetyczny obiad przy użyciu takich naczyń? Nie tak trudno jak mogłoby się wydawać.
Jesteśmy coraz bardziej zabiegani, a w sklepach pojawia się coraz więcej przetworzonej żywności. Sprawia to, że dość często sięgamy po małowartościowe produkty oraz przygotowujemy posiłki „na szybko”. A jedzenie powinno być nie tylko przyjemnością, ale i paliwem dla naszego organizmu. Dlatego warto postawić na zdrowe gotowanie i zaopatrzyć się w garnki, które nam w tym pomogą. Zdrowa kuchnia wcale nie jest nudna, wręcz przeciwnie! Za chwilę przekonasz się jak szybko, smacznie i bardzo zdrowo przygotować warzywa, mięso, ryby, ryż, makaron i wiele innych.
1 Gotowanie na parze w specjalnym garnku
Garnek do gotowania na parze
Przyrządzanie posiłków na parze to jedna z najzdrowszych metod – odpowiedź na to jak się zdrowo odżywiać! Gotowane dania są nie tylko o wiele zdrowsze, ale i smaczniejsze – przynajmniej dla mnie. Przygotowane na parze warzywa są jędrne i soczyste, a nie rozgotowane, co często zdarzało mi się w przypadku przyrządzania ich tradycyjnym sposobem. Dlaczego znalazło się na mojej liście zdrowych metod przygotowywania potraw? Bo gotowanie na parze ma swoje zalety: pozwala zachować większość cennych witamin i minerałów zawartych w produktach spożywczych. Jeśli gotujesz warzywa bezpośrednio w wodzie, wiele z tego bogactwa składników odżywczych pozostaje w garnku.
Garnki do gotowania na parze to specjaliści w przygotowywaniu lekkostrawnych, zdrowych i wyjątkowo smacznych potraw. Odkąd sama stałam się posiadaczką takie parowaru, gotuję w nim bardzo często i to niemalże wszystko: brokuły, kalafior, zwykłe i słodkie ziemniaki, marchewkę i pietruszkę, cukinię, seler, a także filet z kurczaka. Przyrządzanie mięs na parze to świetna alternatywa dla ociekającego tłuszczem smażenia. Koniec z bólami brzucha po ciężkostrawnych posiłkach! Gotowanie w parowarze to także świetne rozwiązanie przy przyrządzaniu posiłków dla małych dzieci. Nie potrzeba specjalistycznej wiedzy, by korzystać z parowaru, wystarczą chęci i kilka wskazówek.
Jeśli nie posiadasz jeszcze specjalnego garnka, a chcesz wypróbować ten sposób gotowania, możesz wykorzystać zwykły garnek i sitko do gotowania na parze. Taki wkład umieść w naczyniu z wodą i ułóż na nim produkty, które chcesz ugotować. Zadziała jak typowy parowar! Gotowanie na parze sprawia, że czas przyrządzania posiłków może różnić się od czasu potrzebnego do przygotowania dań tradycyjną metodą. Marchewka, cukinia, kuskus oraz jajka na twardo będą gotowe w ciągu 10-15 minut. Z kolei mrożona fasolka szparagowa, makaron, plasterki ziemniaków, biały ryż, pierś z kurczaka i ryby w całości potrzebują nawet do 25 minut.
- Więcej o prawidłowym gotowaniu warzyw, mięs i ryb tym sposobem przeczytasz w artykule: Jak gotować na parze?
Porady – gotowanie w parowarze:
- Wody nie może być ani zbyt dużo, ani zbyt mało. Warzywa czy mięso nie mogą stykać się z wodą – mają gotować się na parze, a nie na wodzie. Z kolei przy zbyt małej ilości wody, łatwo o przypalenie garnka.
- Kontroluj czas gotowania i miękkość przyrządzanych produktów. Uważaj, by ich nie rozgotować, ponieważ w parowarze gotują się szybciej niż w zwykłym garnku.
- Licz czas gotowania od momentu zagotowania się wody w parowarze i zmniejsz ogień, by uniknąć mocnego wrzenia.
- Przypraw potrawę dopiero pod sam koniec gotowania. Oprócz samej soli, dodaj także trochę ziół – oregano, bazylii, tymianku czy majeranku.
Parownik bambusowy
Parownik bambusowy to propozycja dla miłośników kuchni azjatyckiej, ale nie tylko! Taki parownik dobrze sprawdzi się również w przygotowywaniu zdrowszych wersji tych klasycznych dań. Zasada działania parownika jest bardzo prosta, a efekt świetny. Tak samo jak w przypadku tradycyjnych garnków do gotowania na parze, produkty przyrządzane w bambusowym koszyku zachowują większość swoich witamin i minerałów, a także są smaczne i aromatyczne. Parownik wykonany jest z naturalnego bambusa, który świetnie pochłania wilgoć, co sprawia, że ugotowane danie nie będzie mokre od skraplającej się pary. Potrawy nabierają przyjemnego, lekko bambusowego aromatu. Wystarczy, że ułożysz na sitku parownika wybrane składniki i przykryjesz go pokrywką. Całość umieść na dopasowanym garnku z wodą, którą należy zagotować. Bardzo proste, a jakie efektowne!
Porady – gotowanie w parowniku bambusowym:
- Bambusowy parownik nie może mieć bezpośredniego kontaktu z wodą, a tylko z parą wodną!
- W przypadku gotowania niektórych potraw (np. chińskich pierożków) wyłóż parownik cienkim pergaminem (tradycyjnie wykorzystywane są do tego liście bananowca).
- Zanim zagotujesz wodę w garnku, możesz dorzucić do niej dowolne przyprawy, takie jak anyż czy zioła prowansalskie, które nadadzą potrawie wyjątkowego aromatu.
- Zazwyczaj parowanie potrawy nie trwa dłużej niż 25 minut. Niektórym produktom wystarczy od 10 do 15 minut parowania – brokułom, marchewce i batatom.
- Po ugotowaniu i wyjęciu potrawy, odczekaj aż parownik całkowicie wyschnie, zanim go schowasz.
2 Smażenie w egzotycznym woku
Patelnie wok łączą w sobie to, co lubię najbardziej – kuchnię azjatycką i zdrowe dania! To naczynie jest niezastąpione, kiedy spodziewam się większego grona gości, bo pozwala mi na szybkie przygotowanie sporych ilości jednogarnkowych dań. Aromatyczny kurczak z ananasem i imbirem, kolorowe warzywa z makaronem i sezamem, pikantna wieprzowina, maślane krewetki i wiele innych. Aż ślinka cieknie, gdy pomyślę o tych wszystkich pysznościach, które przygotowuję w woku. Moi goście też zajadają się nimi z apetytem. Wok to połączenie cech garnka i głębokiej patelni, co daje niezwykły efekt!
Patelnie wok różnią się wielkością, kształtem i materiałem wykonania. W sklepach znajdziesz woki z powłoką teflonową, metalowe, ceramiczne oraz żeliwne. Jednak każdy z nich opiera się na takiej samej metodzie przyrządzania potraw. Jeśli w czasie smażenia czy duszenia nakryjesz wok pokrywą, para zacznie krążyć po całym naczyniu. Ta spora powierzchnia parowania sprawia, że dania z woka smakują wyjątkowo i nie tracą swoich cennych składników, ponieważ para prawie się nie skrapla. Warzywa szybko stają się miękkie, ale nie są rozgotowane – pozostają jędrne. Specjalna konstrukcja naczynia zabezpiecza nakładane na siebie składniki przez zgnieceniem. Genialne w swojej prostocie. Przygotowane w woku dania usmażysz na niewielkiej ilości oleju. Najlepiej wrzucaj większe kawałki warzyw i mięs, dzięki temu rozróżnisz ich smaki w potrawie.
Porady – smażenie w woku:
- Patelnia wok musi być odpowiednio przygotowana przed pierwszym użyciem. Umyj wok płynem do naczyń pod ciepłą wodą i dokładnie go opłucz. Po osuszeniu naczynia, lekko je rozgrzej, wlej dwie łyżki oleju i rozprowadź go po całej patelni (ja użyłam do tego celu papierowego ręcznika). Na papierze powinny znaleźć się czarne ślady. Powtórz tę czynność do momentu, aż papier będzie czysty. Nie myj już woka. Wytrzyj go kuchennym ręcznikiem, opłucz ciepła wodą i pozostaw do wyschnięcia.
- W woku najlepiej smażyć na oleju roślinnym. Ja smażę najczęściej na oleju słonecznikowym. Nie powinno używać się oliwy z oliwek oraz oleju sezamowego, który nie lubi wysokich temperatur – lepiej dodać go do już gotowej potrawy.
- Przed każdym przygotowywaniem potrawy mocno rozgrzej naczynie i dopiero potem po ściankach naczynia wlej olej. Gdy olej zadymi, to znak, że możesz już wrzucić do niego składniki.
- Najpierw smaż mięso, a dopiero później warzywa (po wyjęciu mięsa na osobny talerzyk). Na końcu połącz ze sobą wszystkie składniki. Ciągle mieszaj!
- Jeżeli smażysz w głębokim oleju, poczekaj, aż nad olejem będzie unosiła się lekka para. Wtedy możesz dodać składniki. Ale uważaj, by nie były wilgotne! Dobrze je osusz, by uniknąć pryskania oleju.
3 Zdrowe grillowanie na patelni
Doskonała alternatywa dla miłośników tradycyjnego grilla, a także smażonych potraw – patelnie grillowe. Dzięki takim patelniom, „grill ze znajomymi” nabiera zupełnie innego znaczenia! Po pierwsze, możesz przyrządzić grillowane dania we własnej kuchni i o każdej porze roku. Po drugie, dania przygotowywane na grillowych patelniach są o wiele zdrowsze i mniej kaloryczne. Dobra patelnia grillowa wymaga jedynie niewielkiej ilości tłuszczu, a ten, który wytopi się z mięsa w czasie smażenia, pozostaje we wgłębieniach. Im starsza i dłużej używana patelnia, tym pozwala na wydobycie z potraw lepszego aromatu!
Znakiem rozpoznawczym patelni grillowych są żłobienia na powierzchni, które sprawiają, że warzywa czy mięsa przypiekają się jak na tradycyjnym grillu i zyskują charakterystyczne prążki. Naczynia mogą być wykonane z żeliwa, kamienia lub posiadać teflonową lub ceramiczną powłokę. Niektóre z nich posiadają odpinaną rączkę, co umożliwia wstawienie naczynia do piekarnika i po uprzednim podsmażeniu dania, dokończenie go w piecu. Dobra patelnia powinna cechować się nieprzywierającą powłoką, co sprawi, że mimo niewielkiej ilości tłuszczu, potrawy nie będą przywierać do powierzchni. Grillowana pierś z kurczaka, stek, ryba, a także warzywa takie jak bakłażan, marchewka i papryka smakują wprost cudownie. Możesz w ten sposób przyrządzić nie tylko zdrowe potrawy, które nie ociekają ciężkostrawnym tłuszczem.
Porady – grillowanie na patelni:
- W przypadku nowej patelni zrezygnuj ze stosowania marynat i zalew na bazie miodu czy syropu klonowego. Unikaj cukru, który natychmiast skarmelizuje się na patelni, pozostawiając ciężką do usunięcia maź.
- Lepiej nie grilluj na suchej patelni – szczególnie warzyw, które nie zawierają w sobie naturalnego tłuszczu. Przy pomocy pędzelka rozprowadź nieco tłuszczu na żłobieniach.
- Patelnie o niskich ząbkach nadają się do grillowania chudych mięs i warzyw. Te z wyższymi poradzą sobie z tłustymi mięsami i rybami.
- By patelnia na długo zachowała się w dobrym stanie, nie stosuj metalowych akcesoriów, by nie zniszczyć powłoki. Najlepiej sprawdzą się łopatki i szczypce wykonane z plastiku czy silikonu.
4 Gotowanie w szybkowarze – zdrowo, szybko i oszczędnie
Szybkowary to garnki idealne dla zabieganych osób! Obalają przekonanie, że na zdrowe jedzenie, trzeba mieć czas. Z takimi garnkami nie ma już żadnych wymówek. Jak sama nazwa wskazuje – szybkowar znacznie skraca czas przygotowania różnych potraw. To nie tylko oszczędność czasu, ale i energii (gazu lub prądu). To nie jedyne zalety! Przez to, ze potrawy gotują się krócej, zachowują więcej swoich składników odżywczych. Wszystko jest efektem zasady jego działania. Szczelne zamknięcie sprawia, że na skutek podgrzewania temperatura wewnątrz garnka wzrasta nawet do 120.C i wytwarza się większe ciśnienie.
Szybkowar skraca czas gotowania naszych ulubionych potraw, dlatego nie dość, będą bardzo zdrowe, to przyrządzisz je w ekspresowym tempie. Wyczarujesz gulasz w około 20 minut, drobiowy rosół będzie gotowy już po pół godzinie, a tradycyjne gołąbki ugotują się w ciągu 15 minut! Czyż to nie brzmi cudownie? Mnie jak najbardziej przekonują jego wszystkie zalety! 😉 Szybkowary są nieocenionymi pomocnikami, kiedy szybko chcesz przygotować coś pysznego i pożywnego. Niezastąpione także w trakcie świątecznych przygotowań – gotowania bigosu, kapusty, grzybowej zupy i wielu innych dań.
Porady – gotowanie w szybkowarze:
Nie gotuj w szybkowarze żadnych drobnych produktów, takich jak sypki ryż czy kasza, ponieważ mogą one zatkać mały otwór w pokrywie i doprowadzić do wzrostu ciśnienia. Zbyt duże ciśnienie niesie ze sobą niebezpieczeństwo – wybuch szybkowaru!
- Trzymaj się wskazanego w przepisie czasu gotowania danego dania i odpowiednio redukuj ciśnienie. W przeciwieństwie do gotowania w tradycyjnym garnku, nie możesz tu co chwila zaglądać pod pokrywkę i sprawdzać czy wszystko jest już dobre.
- Aby szybko otworzyć jeszcze gorący szybkowar po ugotowaniu potrawy, polej pokrywę zimną wodą.
5 Pieczenie bez tłuszczu w garnku rzymskim
Pieczenie dań to zdrowszy sposób przyrządzania jedzenia niż smażenie, ale znam jeszcze coś lepszego… Pieczenie bez tłuszczu! Jeśli przyrządzam mięso, rybę czy warzywa w piekarniku to zazwyczaj dodaję do nich odrobinę oliwy z oliwek czy masła. Ale można obejść się nawet bez tego. Rozwiązaniem okazują się garnki rzymskie. Od kiedy sama jestem posiadaczką takiego naczynia, przygotowuję w nim przepyszne zapiekanki makaronowe, ziemniaczane i warzywne. Świetnie nadaje się do duszenia mięs, przyrządzania faszerowanych warzyw, a nawet pieczenia chleba!
Garnek rzymski wykonany jest z naturalnego materiału – gliny. Przed każdym użyciem należy go wymoczyć w wodzie, która wsiąka w pory naczynia i uwalnia się w postaci pary wodnej w czasie pieczenia. Dzięki temu dania są wyjątkowo soczyste i nie wysychają. Pieczenie w glinianym garnku rzymskim wymaga niskiej temperatury, co sprawia, że składniki nie tracą swoich witamin i minerałów. Garnki rzymskie dostępne są w różnych kształtach i zdobione są przeróżnymi ornamentami. Naczynia posiadają zazwyczaj pokrywę, którą można zdjąć na kilka minut przed zakończeniem pieczenia, dzięki czemu zyskamy chrupiącą skórkę.
Porady – pieczenie w garnku rzymskim:
- Zanim użyjesz garnek po raz pierwszy, musisz go najpierw wymoczyć w wodzie. Umyj garnek ciepłą wodą, ale nie używaj płynu do naczyń, który może wchłonąć w pory naczynia.
- Rzymski garnek namaczaj również przed każdym kolejnym użyciem (przez 20-30 minut), poprzez napełnienie go do połowy zimną wodą.
- Wkładaj garnek do zimnego piekarnika, by uniknąć gwałtownej zmiany temperatur i popękania naczynia. Z tego też powodu nie nalewaj do zimnego garnka gorących płynów!
- Po wyjęciu garnka z piekarnika nie narażaj go na kontakt z zimnym podłożem – ustaw go na drewnianej desce.
- Po każdym użyciu pozostaw rzymski garnek do swobodnego wyschnięcia w przewiewnym miejscu.
- Jeśli chcesz, by przyrządzane mięso zyskało chrupiącą skórkę, zdejmij pokrywę garnka na 10 minut przed końcem pieczenia.
Aby rozpocząć zdrowe gotowanie, po prostu zaopatrz się w jeden z garnków lub jedną z patelni i zacznij swoją przygodę od kuchennych eksperymentów. Szybko przekonasz się, że gotowanie na parze czy grillowanie z niewielką ilością tłuszczu to metody, które pozwalają wyczarować smaczne, ale i pełnowartościowe posiłki w bardzo prosty sposób.